Prowadzenie pojazdów mechanicznych wymaga odpowiednich uprawnień, szczegółowo regulowanych przez przepisy. Prawo jasno definiuje, jakiego rodzaju dokumentu potrzebujemy, aby kierować danym pojazdem.
Poszczególne rodzaje prawa jazdy są znakowane kolejnymi literami alfabetu – począwszy od litery A. Osoba ubiegająca się o uzyskanie uprawnień – niezależnie czy chce prowadzić pojazd silnikowy, czy np. tramwaj – może rozpocząć szkolenie najwcześniej na 3 miesiące przed przekroczeniem wymaganego progu wiekowego. Niezbędne do otrzymania dokumentu jest również uzyskanie orzeczenia lekarskiego i orzeczenia psychologicznego o zdolności do prowadzenia pojazdów oraz ukończenie kursu i zdanie egzaminu państwowego. Zobaczmy w dużym skrócie, o jakie rodzaje prawa jazdy może starać się kursant.
Kategoria A
Prawo jazdy kategorii A, to wymarzony dokument wielbicieli jednośladów silnikowych, czyli krótko mówiąc motocykli. Kategoria A uprawnia do kierowania motocyklami o pojemności skokowej silnika przekraczającej 125 cm3. Osoby korzystające z jednośladów o mniejszej mocy, mogą się starać o ,,prawko” na inne kategorie – AM (na motorowery i czterokołowce lekkie; wymagany wiek 14 lat), A1 (motocykle o pojemności skokowej do 125 cm3; uprawnienia od 16 lat), bądź A2 (motocykle o mocy nieprzekraczającej 35kW; wymagana pełnoletniość). Osoba, starająca się o kategorię A, musi mieć ukończone 24 lata, chyba że posiada co najmniej 2-letnie doświadczenie w zakresie kierowania pojazdami kategorii A2.
Kategoria B
Najbardziej popularna kategoria B, uprawnia do prowadzenia samochodów osobowych, a szerzej rzecz ujmując, każdego pojazdu samochodowego o masie nieprzekraczającej 3,5 tony (z wyjątkiem motocykla i autobusu). Do egzaminu można przystąpić na 1 miesiąc przed 18-tymi urodzinami. Kierowca z kategorią B ma możliwość domontowania do auta przyczepki lekkiej, pod warunkiem, że powstały w ten sposób zespół pojazdów nie przekracza swoją masą 4250 kg. Aby prowadzić przyczepy o większych gabarytach, potrzebne są dodatkowe uprawnienia – B+E. Istnieje również kategoria prawa jazdy B1 – jest to rozwiązanie idealne dla młodszych kierowców (od 16 roku życia), dające im możliwość kierowania czterokołowcami o masie do kilkuset kilogramów.
Kategoria C
Kategoria C uprawnia do kierowania pojazdami samochodowymi o masie powyżej 3,5 tony. Chodzi tu więc przede wszystkim o wszelkiego rodzaju wielkogabarytowe ciężarówki, a także ciągniki rolnicze i pojazdy wolnobieżne (autobusy się nie kwalifikują!). Każdy, starający się o kategorię C, poza podwyższonym kryterium wiekowym (ukończone 21 lat), musi również spełnić warunek dodatkowy – posiadać ,,prawko” kategorii B. Kategoria C+E daje możliwość domontowania przyczepy. Osoby, które chcą kierować pojazdami wielkogabarytowymi, a nie spełniają warunku wieku, mogą ubiegać się o prawo jazdy C1 – dostępne od 18 lat, ale ograniczające masę prowadzonego pojazdu do 7,5 tony. Poza tym, w tym przypadku również wymagane jest posiadanie prawa jazdy kategorii B.
Kategoria D
Prawo jazdy kategorii D uprawnia do prowadzenia autobusu. Dokument z tą literą daje również możliwość kierowania ciągnikiem rolniczym i pojazdem wolnobieżnym. Do egzaminu mogą przystąpić osoby, na 1 miesiąc przed 24 rokiem życia i posiadają prawo jazdy kategorii B. Podobnie jak w innych przypadkach, rozszerzenie uprawnień do D+E daje możliwość montażu przyczepy. Na autobusy, przeznaczone do przewozu maksymalnie 17 osób, przysługuje oddzielna kategoria prawa jazdy – D1, możliwa do uzyskania już po ukończeniu 21. roku życia
Inne kategorie
Poza wspomnianymi powyżej, istnieją również inne dokumenty umożliwiające prowadzenie pojazdów mechanicznych. Tak np. prawo jazdy kategorii T pozwala na kierowanie ciągnikiem rolniczym z przyczepą (od 16 lat). Odrębne pozwolenie uzyskują również maszyniści kierujący tramwajem.
Kursy, na większość kategorii praw jazdy (od A do C), można odbyć w przeznaczonych do tego celu ośrodkach szkolenia kierowców. Jednym z takich miejsc jest np. sieradzki OSK Włochacz”.